Baalsbruggermolen

De eerste historische gegevens over de Baalsbruggermolen zijn te vinden in geschriften uit 1106 van de abdij van Kloosterrade, het huidige Rolduc. De plek van dat klooster was door de stichter, Ailbertus van Antoing, twee jaar eerder zorgvuldig gekozen. Het gebied was rijk aan bronnen met zuiver water, er was vruchtbare landbouwgrond en veel bos om te voorzien in bouwmaterialen en brandstof. Aan de voet van de heuvel, langs het riviertje de Worm, bouwde men al gauw een watermolen. Enkele eeuwen daarna ging het minder goed met de molen. De molen verviel tot ruïne en in de 17e eeuw besloot de abt van het klooster een nieuwe molen te bouwen. Dat is de huidige Baalsbruggermolen.

Dwangmolen

Met de molen kon de geestelijkheid van Kloosterrade inkomsten verwerven. De graaf van Burg Rode hielp hen daarbij. Hij dwong de boeren in de omgeving namelijk om hun graan te laten malen bij de nieuwe molen aan de Worm. Als beloning ontvingen de eigenaars van de molen tien procent van het graan dat de boeren lieten malen. Daarom werd een dergelijke molen ook wel ‘banmolen’of ‘dwangmolen’ genoemd.

Waterkracht

Waterkracht was in die tijd een belangrijke bron van energie. In de Baalsbruggermolen werd met behulp van waterkracht graan gemalen en olie uit zaden geperst. Oorspronkelijk had de molen drie waterraderen. In 1917 zijn deze vervangen door een waterturbine, destijds een nieuwe techniek om met waterkracht energie op te wekken. Nu is de molen een rijksmonument. Om er weer een echt werkende watermolen van te maken, komt er in plaats van de turbine een waterrad. De stuw in de Worm is een hindernis voor vissen. Daarom is in samenwerking met de betrokken waterschappen een zogenaamde vistrap aangelegd.

Nieuw Leven

De Watermill Foundation is in 2003 opgericht om de Baalsbruggermolen en omgeving nieuw leven in te blazen. Inmiddels is het molengebouw bijna helemaal gerestaureerd en zijn er terrassen en een fruitgaard aangelegd. Als het nieuwe waterrad gerealiseerd is, wordt er ook duurzame stroom opgewekt. In de molen wordt nu al graan gemalen. De vrijwillige molenaar legt aan jong en oud graag uit hoe dat in zijn werk gaat. Scholen en andere groepen zijn welkom om de Baalsbruggermolen op afspraak te bezoeken. Ook worden regelmatig open dagen georganiseerd. Deze evenementen laten de bezoeker genieten in en rondom de molen, het Wormdal en de prachtige omgeving van de Historische Driehoek.

Toegang

De goede Duits-Nederlandse samenwerking is op deze plek zichtbaar: vanaf een fietsparkeerplaats aan de Duitse oever van de Worm kunnen bezoekers de molen bereiken via een voetgangersbrug. Voor auto’s is er parkeergelegenheid op de Merksteinstraat.

________________________________________